อาหารโต๊ะจีน เรื่องราวและวัฒนธรรม

อาหารโต๊ะจีน

คําว่า “โต๊ะจีน” ตรงกับคําว่า “กินโต๊ะ” จากภาษาจีน
โดยมีบันทึกโบราณในสมัย ราชวงศ์ถัง โดยปราชญ่ “หั่งหยู” กล่าวว่าพบประเพณีการกินโต๊ะของคนจีนแต้จิ๋วที่ นิยมกินของกึ่งดิบกึ่งสุก เช่น หอยแครงลวก ปลาดิบ หอยนางรม จนถึง กุ้งดิบ บันทึกโบราณอีกหลายฉบับกล่าวทํานองเดียวกันว่า คนจีนแต้จิวยามสุขสบาย มีนิสัยหน้าใหญ่ใจโตชอบกินฟุ่มเฟือย เป็นพวกมีอัธยาศัยแขกใครไปมาชอบพาเลี้ยง วันเกิดผู้อาวุโส งานแต่งงาน ขึ้นบ้านใหม่ ฉลองสอบเป็นข้าราชการได้ การได้เลื่อนขั้น ฯลฯ คนจีนโพ้นทะเลกลับไปเยี่ยมหมู่บ้าน ถึงกับปิดหมู่บ้านตั้งโต๊ะเลี้ยงกันเป็นที่เอิกเกริก

จึงเกิดเป็นธรรมเนียมอีกอย่างหนึ่งที่สืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน เมื่อมีการฉลองแสดงความยินดีต่างๆ เป็นอันต้องแต่งโต๊ะอาหาร เลี้ยงสุรา อาหารอย่างครึกครื้น มีบางคนกล่าวประชด คนแต้จิ๋วว่าเวลาหนึ่งปี เสียเวลาไปกับงาน เลี้ยงดูถึงครึ่งปี

ลักษณะการเลี้ยงโต๊ะที่แต้จิ๋ว จะจัดเป็นโต๊ะ สี่เหลี่ยม นั่ง 8 ที่ เรียกว่า “โต๊ะโป๊ยเซียน” แต่ตามภัตตาคารใช้โต๊ะกลมนั่งได้ถึง 12 ที่ อาหารที่สั่งจัดมาเลี้ยง เจ้าภาพจะเลือกโดยดูจากความสําคัญของพิธีและฐานะของแขก เช่น ถ้าเป็นการเลี้ยงฉลองวันเกิด จะมีเมนู เส้นหมี่และซิ่วท้อ (ขนมรูปท้อ) เพื่ออวยพรให้อายุยืน จานแรกและจานสุดท้ายที่เสิร์ฟ จะเป็นของหวาน นัยว่าให้ชีวิตหวานชื่น

หากเป็นโต๊ะเลี้ยงแขกวีไอพี เจ้าภาพจะจัดระดับ สุดยอดเมนูเรียก “โต๊ะระดับเซียน” ประกอบ ด้วย หูฉลาม, กระเพาะปลา, รังนก, เป๋าฮือ, ปลิงทะเล เป็น สิ่งที่ขาดไม่ได้ ลําดับการเสิร์ฟอาหารแพงๆ จะขึ้นโต๊ะก่อน พักด้วยการเสิร์ฟชา ให้ล้างปากล้างคอ รอกินจานท้ายๆ ที่อาหารอาจจะเกรดรองลงไป จบที่อาหารหนักเช่นพวกข้าวต่างๆ หรือข้าวต้มกับและผลไม้ตามฤดู

บางทีก็เรียกชื่อโต๊ะตามอาหารจานเด่น เช่น โต๊ะหูฉลาม โต๊ะกระเพาะปลา โต๊ะรังนก หรือเรียกอีกแบบ โดยเรียกตามจํานวนเมนูของอาหาร เช่น โต๊ะสี่ โต๊ะหก โต๊ะสิบสอง จนถึงโต๊ะยี่สิบ เป็นเลขคู่ทั้งหมด

โต๊ะจีนแต้จิ๋วมาตรฐานในไทยจะเป็นโต๊ะกลมปูผ้าแดง จัดเป็น 8-10 ที่ เรียงอุปกรณ์ถ้วยจานช้อนดะเกียบที่ละชุดพร้อมด้วย ถ้วยน้ําจิ้ม ซีอิ๊ว ซอส มัสตาด พริกน้ําปลา วางเรียงกลางโต๊ะ โดยมีของขบเคี้ยวเรียก น้ําย่อย เช่น เม็ดแตงโมแดง (เม็ดก๋วยจี) ผักดอง ถั่ว ส่วนโต๊ะจีนของบ้านเราจะ เสิร์ฟด้วยออเดิร์ฟจานร้อนจานเย็น เป็ดไก่ หมูหัน ผักผัด ยำสามกรอบ กระเพาะปลาผัดไข่ ของตุ๋น ปลา ต่อไป จนถึงของหวาน ระหว่างจานจะคั่นด้วยการ เสิร์ฟชาจีนประณีต (กังฮูเต้) เพื่อแก้เลี่ยน และล้างคาวรอกินจานต่อไป

ทั้งนี้ความ หรูหราย่อมขึ้นอยู่กับฐานะของเจ้าภาพ แต่ ยังมีโต๊ะจีนราคาย่อมเยา คุณภาพอาหาร ลดหย่อนให้สมกับราคา คนทําโต๊ะจีนจังหวัดนครปฐมเคยได้ให้ข้อมูลว่า ราคาต่อโต๊ะ มีตั้งแต่ 700 บาท ถึง 3,000 บาท